Ragıb el-İsfehânî rahimehullah şöyle demiştir:
“Kıskançlık, insanın değer verdiği kimseleri koruma saikiyle hissettiği
öfkedir. Genelde hanımlarla ilgili olarak yaşanır. Allah Teâlâ insanlara
bahşettiği bu kuvvet ile soyun ve nesebin korunmasını sağlamıştır. Bu meyanda
şöyle denilmiştir:
“Erkeklerine kıskançlık verilen her milletin
kadınlarına da iffet verilmiştir.” Kıskançlık, insanın hayatta
yönlendirmesi gereken şu üç alanda da kullanılan bir kuvvettir: Kişinin kendini
idaresinde, evinin ve ailesinin idaresinde, şehrinin ve çevresinin idaresinde.
Bu yüzden şöyle denilmiştir:
“Kıskançlık sadece erkeğin eşini müdafaa etmesi
olmayıp, buna ihtiyacı olan herkesi müdafaa etmesidir.”
Yine: “Kıskançlık, bütün zayıfları savunmaktır”
denilmiştir. Bunu hak etmeyen kimseler katında ise nimetten hoşlanmama olarak
adlandırılır. Kıskançlık, insanî güçlerden biri olarak bütün insanlarda
bulunmuş olsa da Araplarda çok özel bir yere sahip olmuştur. O kadar ki, bir
Arab’ın avlusuna sığınan kimse, düşmanı bile olsa, bu duygusunun ve komşuluğun
etkisiyle onu savunurdu…”[1]
Abdullah b. Mes’ud radiyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve
sellem şöyle buyurmuştur:
مَا مِنْ أَحَدٍ أَغْيَرُ مِنَ اللَّهِ، مِنْ أَجْلِ
ذَلِكَ حَرَّمَ الفَوَاحِشَ،
"Allah'tan daha kıskanç kimse yoktur. Bu yüzden çirkinlikleri haram
kılmıştır."[2]
Ebû Hureyre radiyallahu anh’den: Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem
şöyle buyurmuştur:
إِنَّ اللَّهَ يَغَارُ، وَغَيْرَةُ اللَّهِ أَنْ يَأْتِيَ
الْمُؤْمِنُ مَا حَرَّمَ اللَّهُ
"Şüphesiz Allah kıskançtır. Allah'ın kıskançlığı, mümin kimsenin
Allah'ın haram kıldığı bir şey işlemesi hususundadır."[3]
Sa'd b. Ubâde radiyallahu anh: “Eğer hanımımla beraber
birisini görürsem dört şahidi beklemeksizin onu kılıçla paramparça ederim”
demesi üzerine Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
أَتَعْجَبُونَ مِنْ غَيْرَةِ
سَعْدٍ، وَاللَّهِ لَأَنَا أَغْيَرُ مِنْهُ، وَاللَّهُ أَغْيَرُ مِنِّي، وَمِنْ
أَجْلِ غَيْرَةِ اللَّهِ حَرَّمَ الفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ
“Sad’ın kıskançlığına şaşıyor musunuz? Ben Sad’dan
daha kıskancım ve Allah da benden daha kıskançtır. Bu yüzden Allah,
çirkinliklerin açığını da gizlisini de haram kılmıştır.”[4]
el-Hasen el-Basrî rahimehullah şöyle derdi: "Kadınlarınızın çarşılarda
kalabalıklara karışmasına izin mi veriyorsunuz? Allah kıskanmayan kimseyi
çirkinleştirsin."
İbn Mesud radıyallahu anh dedi ki; “Kıskanç olmayan erkek ayıplanır.”[5]
[1]
Ragıb el-İsfehânî, ez-Zeria (s.260, 261)
[2] Sahih. Buhari (5220), Muslim
(2760)
[3] Sahih. Buhârî (5223),
Müslim (2761-62)
[4] Sahih. Buhari
(7416) Müslim (1499) Ahmed (4/248) Hâkim (4/398) İbn Hibban (13/86) Taberani
(20/389) Darimi (2282) Abdullah b. Ahmed es-Sunne (1135)
[5] Abdulmelik b. Habib el-Gaye ve’n-Nihaye (353) Ebu’l-Leys
Semerkandi Bustanu’l-Arifin
(s.368)