İbn Ömer radıyallahu anhuma şöyle demiştir:
نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ عَنِ القَزَعِ، وَالْقَزَعُ: أَنْ يُحْلَقَ رَأْسُ الصَّبِيِّ فَيُتْرَكَ
بَعْضُ شَعْرِهِ
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem saçların bir
kısmını traş edip, bir kısmını uzun bırakmak şeklindeki kaz’a’dan yasakladı.”[1]
Hadisin ravilerinden Ubeydullah b. Ömer, hadiste geçen
kaz’a’yı şöyle açıklamıştır:
“Kaz’a; çocuğun başında şuralardaki saçları kesip
şuralarda bırakmaktır.” Bunu söylerken alnına ve başının iki yanına işaret
ediyordu. Ona:
“Kız çocukları da erkekler gibi mi?” dediler.
“Bilmiyorum, bu çocuk hakkındadır, o da buna
alıştırılır. Perçem ve enseyi kesmeye gelince, erkek çocuk için bunda sakınca
yoktur. Lakin kaz’a, alında saç bırakıp kafanın başka taraflarını traşlamaktır.
Böylece başın yarısı başka, yarısı başka olur.”[2]
İbn Ömer radiyallahu anhuma’dan: “Rasûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem saçlarının bir kısmı traş edilip, bir kısmı
bırakılmış bir çocuk gördü ve bundan yasaklayarak şöyle buyurdu:
احْلِقُوهُ كُلَّهُ،
أَوِ اتْرُكُوهُ كُلَّهُ
“Ya hepsini traş edin yahut hepsini bırakın.”[3]
Şerhu’l-İkna’da şöyle denilmiştir: “Başın yan
taraflarını traş etmek, Hristiyanların yaptığı gibi başın ortasını traş edip
diğer tarafını bırakmak, düşük kimselerin yaptığı gibi başın yan taraflarını
traş edip ortasını bırakmak veya başın ön tarafını traş edip arka tarafını
bırakmak bu hadisteki yasağın kapsamına girer. Ahmed b. Hanbel’e ensenin traş
edilmesi hakkında sorulunca şöyle demiştir:
“Bunu Mecusiler yapıyor. Kim kendisini bir kavme
benzetirse onlardandır.”[4]
Şeyh İbn Cibrin’e şöyle soruldu: “Kadınlar ve erkekler
arasında şöyle bir durum yaygınlaştı; saçların bir kısmı 10 veya 13 cm
uzunluğunda bırakılıp diğer kısmı kısaltılıyor. Bunun hükmü nedir? Bu kaz’a
yasağına dâhil midir? Neden?
Şeyh Cibrin şöyle cevap verdi: “Şüphe yok ki bu çirkin
fiil kör taklittendir ve muhakkak ki kaz’a yasağına dâhildir. Nitekim Nebî
sallallahu aleyhi ve sellem kaz’a traşından yasaklamıştır. Bir çocuğun
saçlarının bir kısmının traşlı olduğunu görünce: “Ya hepsini traş edin, ya
hepsini bırakın” buyurmuştur. Üstelik bu fiil ne erkekler için ne de kadınlar
için bir ziynet veya güzellik değildir. Bilakis bu Allah’ın yaratışını
değiştirmek ve görüntüyü çirkinleştirmektir. Faydasız bir konuda batılıları
taklit ve kendini boş işlerle meşgul etmeye zorlamaktır. Bu konuda çalışmak ve
mal harcamak zararlıdır. Erkeklere böyle batı taklitçiliğinden uzak durmalarını
öğütleriz. Kadınların da anneleri ve ninelerinin yaptıkları gibi saçlarını uzun
tutup örmelerini tavsiye ederiz. Zira bu gayet güzeldir. Allah yardımcımız
olsun. Allah’ın salat ve selamı Muhammed’e, ailesine ve ashabı üzerine olsun.”[5]
Perçem Bırakmak
El-Haccac b. Hassan şöyle dedi:
دَخَلْنَا عَلَى أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ،
فَحَدَّثَتْنِي أُخْتِي الْمُغِيرَةُ، قَالَتْ: وَأَنْتَ يَوْمَئِذٍ غُلَامٌ وَلَكَ
قَرْنَانِ، أَوْ قُصَّتَانِ، فَمَسَحَ رَأْسَكَ، وَبَرَّكَ عَلَيْكَ، وَقَالَ: «احْلِقُوا
هَذَيْنِ - أَوْ قُصُّوهُمَا - فَإِنَّ هَذَا زِيُّ الْيَهُودِ»
“Enes b. Malik radıyallahu anh’ın yanına girdik. Bana
kızkardeşim el-Mugira şöyle dedi:
“Sen küçük bir çocuktun ve başının iki tarafında iki
belik örgü saç (veya iki tutam perçem) vardı. Senin başını okşayarak bereket
duası etti ve şöyle dedi:
“Bu iki belik saçı (veya iki perçemi) traş edin. Zira bu Yahudi
şeklidir.”[6]
[1]
Sahih.
Muslim (2120) Buhari (5920-21)
[2]
Sahih maktu. Beyhaki Şuabu’l-İman (5/230) Bkz.:
İkmalu İkmali’l-Mu’lim (5/404-405)
[3]
Sahih. Ebû Dâvûd (4195) İbn Hibbân
(12/318) Nesâî (5048)
[4]
Fetava’l-Lecneti’d-Daime (5/176)
[5]
Şeyh Cibrin’in Fetava’sı.
[6]
Hasen mevkuf. Ebu Davud (4197) Beyhaki Şuabu’l-İman
(5/231)