Kadının erkeklere şehvetsiz olarak bakmasının caiz oluşuna Fatıma bt. Kays radıyallahu anha hadisini delil getirmişlerdir:
Fatıma bt. Kays
radıyallahu anha’dan: “Nebi sallallahu aleyhi ve sellem ona: “İddetini İbn Umm Mektum’un evinde tamamla. Zira o a’mâ bir adamdır.
Çarşafını onun evinde çıkarabilirsin.”[1]
Diğer lafzı
şöyledir: “A’mâ olan İbn Ummi Mektum’a git. Çünkü sen
çarşafını çıkardığında o seni göremez.”[2]
El-Aynî şöyle der:
“Fatıma bt. Kays radıyallahu anha ilk muhacirlerden idi ve İbn Ummi Mektum onun
amcasının oğlu idi. Müslim’in bir lafzında: “Amcanın oğlu
İbn Umm Mektum’un evinde iddetini tamamla. Zira onun gözleri kördür. Onun
yanında çarşafını çıkarabilirsin”[3]
Cevaplar:
1- Hadiste Fatıma
bt. Kays radıyallahu anha’nın İbn Umm Mektum’a bakmasının caiz olduğuyla ilgili
bir delil yoktur. Onda asıl olan İbn Umm Mektum’dan bakışını sakınmakla
emrolunmuş olmasıdır.
El-Mubarekfurî
şöyle demiştir: “Yine burada kadının erkeğe bakabileceğine ruhsat söz konusu
değildir. Bilakis Fatıma bt. Kays radıyallahu anha, İbn Umm Mektum’un evinde
başkalarının bakmasından güvende olacaktı. Kendisi de bakışını ondan sakınmakla
emrolunmuştu.”[4]
Es-San’anî şöyle
der: “Aslolan hüküm, delil olmadığı sürece yabancıya bakmanın haram olmasıdır”[5]
İbn Abdilberr
rahimehullah şöyle der: “Yabancıya bakmanın yasak olduğunu söyleyenler: “Fatıma
bt. Kays radıyallahu anha hadisinde, Fatıma’nın İbn Umm Mektuma bakışını
serbest bıraktığına bir delil yoktur” demişlerdir.”[6]
2- Şüphesiz Fatıma
bt. Kays radıyallahu anha İbn Umm Mektum radıyallahu anh’ın evinde iddet
bekleyebilir ve bakışını sakınabilirdi. Çünkü bir arada olmakla bakış arasında
mutlak alaka yoktur.
Nevevi dedi ki: “Fatıma bt.
Kays ile İbn Ümm Mektum hadisine gelince, burada Fatıma’nın İbn Ümm Mektum’a
bakmasına izin yoktur. Bilakis onun yanında başkalarının bakmasından güvende olur.
Fatıma radıyallahu anha gözlerini sakınmakla emrolunmuştur. İbn Ümm Mektum’un
evinde kalıp bakmaktan sakınması, Ümmü Şüreyk’in evinde kalmasından daha
kolaydır.”[7]
Kurtubî
rahimehullah şöyle der: “İbnu'I-Arabî der ki; Nebî sallallahu aleyhi ve
sellem’in Fatıma bt. Kays'a, Um Şerîk'in evinden, İbn Um Mektûm'un evine
taşınmasını emretmesi, bunun onun için Um Şerik'in evinde kalmasından daha iyi
ve uygun olmasından ötürüdür. Zira Um Şerik'in yanına gidip gelenlerin çokluğu
gibi özel bir durumu vardı. Dolayısıyla Fatıma'yı görecek kişiler de çoğalırdı.
İbn Ummi Mektûm'un evinde ise kimse onu görmezdi. Fatıma'nın gözünü İbn Ummi
Mektum'dan sakındırması ihtimali buna göre daha yüksek ve daha uygun
düştüğünden, Nebî sallallahu aleyhi ve sellem bu hususta ona müsaade etmiş
olmaktadır. Doğrusunu en iyi bilen Allah'tır.”[8]
El-Âzimâbâdî şöyle
demiştir: “Bu şekilde cevap vermek mümkündür. Yani İbn Umm Mektum radıyallahu
anh’ın evinde iddet bekleyebilir ve bakışını ondan sakınabilirdi. Evde bir
arada olmak ile bakış arasında mutlak alaka yoktur.”[9]
Eş-Şevkanî
rahimehullah da bu şekilde cevap vermiştir.[10]